Wiele osób, budując lub remontując dom, chce zamontować w nim jakiś rodzaj paleniska. Po pierwsze, takie palenisko jest dekoracyjne, a po drugie skutecznie pomaga obniżyć koszty ogrzewania czy dogrzewania w sezonie jesienno-zimowym. Część z nas decyduje się na popularne wkłady kominkowe, inni kupują piece kominkowe wolno stojące, czyli kozy, a jeszcze inni chcieliby powrócić do tradycyjnego rozwiązania, jakim jest kominek otwarty. Jest to opcja, której wybór sprawdzi się najlepiej w domu o dużej powierzchni, gdzie nie będzie problemów z wentylacja wnętrza.
Chociaż kominek z otwartym paleniskiem z bliska do złudzenia przypomina wkład kominkowy, to warto zauważyć, że jest to urządzenie o zupełnie innej naturze. Pod względem konstrukcyjnym, kominek otwarty jest o wiele bardziej skomplikowany, a chcąc go wybudować samemu należy pamiętać, aby ściśle przestrzegać rozmieszczenia i proporcji poszczególnych elementów. Najlepiej będzie, gdy budowę takowego rozpoczniemy równolegle z budowa domu, wliczając w to odpowiednie wzmocnienie stropu pod budowę kominka.
Omówmy najpierw komorę spalania. To część kominka otwartego, gdzie będzie znajdował się opał. Powinna być dosyć płytka, tak, aby ciepło nie cofało się w jej głąb i było emitowane w stronę pokoju, mieszkania i domu. Nawet w dużych kominkach otwartych, głębokość komory spalania zwykle nie przekracza 45-50 cm. Tylna ściana komory spalania jest niemal zawsze pochylona ku przodowi, a ściany boczne komory także ustawione są skośnie. Wszystko to pozwala na jak najlepsza wydajność grzewcza kominka.
Kolejnym istotnym elementem jest gardziel kominka, jest to otwór o prostokątnym kształcie, którego pole wynosi około 1/10 powierzchni frontu kominka. Jest to otwór, przez który dym oraz produkty spalania uchodzą do komina. Pełni on także rolę dyszy ułatwiającej gorącym gazom mieszanie się z nieco chłodniejszym powietrzem. Jest to bardzo istotna funkcja, ponieważ rozgrzany dwutlenek węgla, tlenek węgla, oraz inne produkty spalania źle mieszają się ze składowymi powietrza o temperaturze pokojowej. W gardzieli jest umieszczona przepustnica, czyli szyber, która reguluje intensywność ciągu kominkowego, i tym samym szybkość spalania się opału.
Z przestrzeni gardzieli produkty spalania przemieszczają się w stronę komory dymowej. Komora dymowa w przypadku kominków otwartych jest niejako rozszerzeniem dolnej części komina, które ułatwia dalsze mieszanie z powietrzem produktów spalania. Dzięki temu ich spalanie jest przeprowadzane do końca, a pozostałości ulatniające się przez komin maja mniej szkodliwy wpływ na środowisko.
Warto zaznaczyć także, że komora dymowa może silnie się nagrzewać i osadza się na niej również sadza, dlatego najlepiej jeżeli będzie wyposażona w szczelne drzwiczki wycierowe po boku. Komora dymowa w większości kominków z otwartym paleniskiem zwęża się ku górnemu wylotowi. Jej typowa wysokość to do 50 cm.